Mountain Action : Oδοιπορικό στο τελευταίο φυλάκιο του όρους Βόρρας-Φλώρινα

Πίσω απ'το Βουνό / Behind the Mountain from Tritoxo on Vimeo.

Το οδοιπορικό ξεκινά από την διαστραύρωση Μελίτης- Σιταριάς -Νεοχωρακίου -Παλαίστρας όπου έχουν συμβεί πολλά τροχαία ατυχήματα. Φορτηγά, αγροτικά, τρακτέρια συγκρούονται συχνά με ανθρώπινα θύματα. Ούτε ένα φανάρι κυκλοφορίας δεν έχουν τοποθετήσει οι «αρμόδιοι τοπικοί φωστήρες» λές και από ...βίτσιο. Στήν διασταύρωση υπάρχει ο νέος οικισμός Αγίου Αθανασίου ( χειμερινού ή καλοκαιρινού; Θα σας γελάσω) Δεξιά του δρόμου προς την Μελίτη , ανάμεσα από τους λόφους του κάμπου , υψώνεται η υψικάμινος του Α.Η.Σ. Μελίτη 1. Ένα από τα υπερσύχρονα εργοστάσια παραγωγής ηλ. ρεύματος σε όλη την Ελλάδα. Όπως θα διαπιστώσετε στο οδοιπορικό δεν τροφοδοτείται με λιγνίτη από τα πλούσια κοιτάσματα της περιοχής αλλά από αμφιβόλου θερμικής ποιότητας και προελεύσεως κάρβουνο από την Βουλγαρία και την Τουρκία. Ανηφορίζοντας φτάνεις στην Μελίτη. Είναι μαζί με το Αμμοχώρι τον Παπαγιάννη ένα από τα μεγαλύτερα σε εντόπιο πληθυσμό κεφαλοχώρια του κάμπου στην Φλώρινα. Εκεί θα συναντήσεις πολλά νεόχτιστα ή παλαιότερα πετρόχτιστα σπίτια, όμορφες εκκλησιές, μερικές πλατείες και μαγαζιά και πολλά στενά λιθόστρωτα σοκάκια. Σε ένα από αυτά αντάμωσα τον Ευ-άγγελο τον Μελιτέα για να ανηφορίσουμε στο όρος Βόρρας .Θυμήθηκα όταν Λυκειόπαιδα εξορμούσαμε με τα μηχανάκια από την Φλώρινα (συνήθως το καλοκαίρι) για καφέ, μπύρα, πίτσα και ..εφηβικό καμάκι στο διάσημο τότε καφέ - ντίσκο Λουάνα της Μελίτης. Σήμερα αν δεν υπήρχαν εκείνοι αυτοκαλούμενοι .... φιλοσκοπιανοί και δεν ερχόντουσαν οι εισαγώμενοι σκοπιανοί οργανοπαίχτες που στέλνει συχνά ο Γκρουέφσκι στο πανηγύρι θα έλεγα ότι η Μελίτη και οι περισσότεροι κάτοικοι της συναποτελούν ένα από τα ..τρανότερα χωριά του κάμπου. Παλαιά δεν υπήρχαν εισαγώμενοι από τα Σκόπια οργανοπαίχτες και το πανηγύρι ήταν πολύ καλύτερο και αγνότερο από τα σημερινά σκοπιανά παρατράγουδα που ακούγοντε από διάφορους περιπλανόμενους μεθυσμένους .Σε ένα στενό συνάντησα και ένα χοντρό παιδί με κουρεμένο το κεφάλι , ειλικρινά μου έκανε εντύπωση η εμφάνιση του όπως και τα τατουάζ που είχε στα χέρια ....Λίγα χιλιόμετρα παραπάνω είναι το χωριό Αχλάδα με τους 3 μαχαλάδες. Εκεί κοντοστάθηκα στο μνημείο με ονόματα Ελλήνων ηρώων όπου έπεσαν στα πεδία των μαχών για την Ελευθερία της πατρίδος μας. Ανάμεσα στα ονόματα των ηρώων ανάγνωσα τον Νικόλαο Γρούιο .Πού να φανταζόταν αυτός ο Έλληνας στρατιώτης που πολέμησε ηρωικά - σκοτώθηκε το 1940 ότι ο γιόκας του ο σημερινός προσωρινός πρόεδρος των Σκοπίων θα ξέπεφτε στην σημερινή Μουσολίνια κατάντια-παράκρουση καλαμοίππευσης ! Σε μία άλλη πλατεία αντίκρυσα 4 κοντάρια με δύο σε κακή κατάσταση Ελληνικές σημαίες. Το άσχημο θέαμα δεν το συζητάμε. Πρόεδρε της Αχλάδας εάν αντιμετωπίζεις προβλήματα ( οικονομικά ) μετα χαράς να σου χαρίσουμε όχι 4 αλλά 14 τεράστιες ελληνικές σημαίες να κυματίζουν στο χωριό. Λίγο παραπέρα είναι τα λιγνιτωρυχεία Αχλάδας. Στην είσοδο υπάρχει ένας κορμός απολιθωμένου πλάτανου !.Είχα χρόνια να δώ απολιθωμένο δένδρο από τότε που πήγα στην Μυτιλήνη. Αξίζει να το δείτε. Εκεί αντίκρισα πέραν από το σπάνιο αυτό φυσικό θέαμα απολιθωμένου πλάτανου και την προσωποποίηση του παραλόγου. Υπάρχουν 3 γέφυρες κολλητά η μία με την άλλη εκ των οποίων μόνο η γέφυρα του λιγνιτωρυχείου είναι προσπελάσιμη! Η μία είναι παλιά πιθανολογώ από την εποχή των Γάλλων! Και άλλη μία νεωτέρα εκ της οποία πιθανολογώ διαβαίνουν μόνο τα κοπάδια μοσχαριών βοοειδών και αιγοπροβάτων .Τώρα γιατί την χτίσαν μόνο οι..μαστοράδες «μαρμαράδες» σπατάλης δημοσίου χρήματος ίσως γνωρίζουν τον λόγο δια τον οποίο την έχτισαν και υπάρχει ... Σκουριασμένος στέκει σκυθρωπά ο στόλος φοτηγών στην αυλη του λιγνιτωρυχείου Αχλάδος .Κάποτε κάθε φορτηγό τάιζε και μία οικογένεια αλλα και πρώτη ύλη βλ λιγνίτη τα εργοστάσια της Πτολεμαίδος του Αμυνταίου και πρόσφατα του ΑΗΣ Μελίτη 1 για να φτάσουμε σήμερα στο ελεηνό σημείο να εισάγει η ΔΕΗ τόνους αμφιβόλου θερμο-ενεργειακής ποιότητας από την Βουλγαρία ή την Τουρκιά. Το τρελό πάρτι ρεμούλας μεσαζόντων και εισαγωγέων συνεχίζεται αμείωτο και οι κάτοικοι εδώ πεινάνε, φωνάζουν για ανεργία κλπ . Οι μόνοι που χαίρονται με αυτό το γεγονός είναι κάτι οικοπουρναρολόγοι της πλάκας που δεν θέλουν αιρούμενα να αναπνέουν γιατί μάλλον κάποιοι άλλοι περίεργοι τύποι τους ταΐζουν σαν τα αρκούδια του Νυμφαίου .... Η περιοχή πέραν από λιγνίτη είναι πλούσια σε ορυκτά , σε γρανίτη ακόμη και βωξίτη ...Προς το άλλο χωριό τον Σκοπό ξεκινάει ένας σούπερ χωματόδρομος εν έτος 2013! Κατάλληλος μόνο για τρακτέρια, 4χ4 οχήματα ερπυστηριοφόρα αλλα και μοτοκρος η εντουρο μοτοσυκλέτες Τον χειμώνα φαντάζομαι τι γίνεται .... Στα αριστερά το βουνό του ορυχείου. Εδώ ο λιγνίτης «μοσχοβολάει» και είναι θα έλεγα ο βασικός πυλώνας της τοπικής οικονομίας μαζί με την αγροτοκτηνοτροφία για τους κατοίκους. Ανάμεσα σε ορεινά λιβάδια κατηφορίζει το ποταμόρεμα με πολλά δένδρα, λεύκες , πανύψηλες λεύκες .Τοπία του ποταμού μου θύμισαν τότε που πιτσιρικάδες μαθαίναμε κολύμβηση στα ποτάμια ή πιάναμε πέστροφες με τα χέρια ... Σε ένα παραπάνω λιβάδι υπάρχει μία τεχνητή λίμνη υδατοαποταμιευτής όπου κάθε έτος διεξάγεται διαγωνισμός αλιέων - ερασιτεχνών ψαράδων .Στήν βοτσαλωτή παραλία συνάντησα 3 γεροδεμένα τσομπανόσκυλα και αρκετό σκουπιδαριό απλωμένο στις όχθες. Υπέροχο ήταν το ηλιοβασίλεμα στις όχθες. Σε δύο σημεία ο δημόσιος χωματόδρομος περνάει μέσα από την..κοίτη του ποταμορέμματος, οι γέφυρες είναι άγνωστες στο τοπίο .Σε μία ποταμίσια διάβαση δεξιά θαύμασα ένα πολύ όμορφο σιδερένιο πεζογεφυράκι και στο βάθος του λιβαδιού να ξεπροβάλει ένα πανέμορφο σπιτάκι -αγρόκτημα με αγνά προιόντα .Πιό πάνω από τον Σκοπό υπάρχει ένα πανέμορφο παλαιό μοναστήρι με μεγάλο κιόσκι σε μία κατάφυτη αυλή κατάλληλο για προσευχή και ψυχική αγαλλίαση μακριά από ενοχλητικούς τύπους . Από εδώ κάποτε ξεκίναγε ξυπόλυτος ένας μοναχός πεζοπορία μέχρι την Φλώρινα ..Δέν ζεί πιά .Είναι η Μονή του Αγίου Νικολάου που αν και άγιος των ναυτικών από ότι διαπιστώνω στα οδοιπορικά μου είναι και προστάτης αρκετών βουνίσιων τοποθεσιών. Ανηφορίζοντας τον χωματόδρομο στα υψίπεδα ενός βουνού εντόπισα αρχαία τείχη ίσως βυζαντινής περιόδου .Υπήρχε λένε κάστρο ενός βούλγαρου τσάρου μέχρι τα χρόνια του Βασίλειου Βουλγαροκτόνου καθώς και μία ρουμάνικη εκκλησία απομεινάρια της οποίας θυμίζουν τα κατάλοιπα επι τουρκοκρατίας μετέπειτα στην περιοχή. Από ένα σημείο και μετά αρχίζει ξαφνικά η ...ασφαλτος που σε οδηγεί στο φράγμα παπαδιάς. Μπροστά σου ξεδιπλώνεται σαν ζωγραφιά μια υπέροχη τεχνητή βουνίσια λίμνη σαν εκείνη του Πλαστήρα που είδα στα άγραφα των βουνών στην Καρδίτσα με θαυμάσιες αντανακλάσεις χρωμάτων και σκιών του βουνού στα νερά. Στο βάθος ψηλά υψώνεται νεφελοσκεπής η κορυφή του όρους Βόρρας ( καιμάκ-τσαλάν τουρκιστί) .Εδώ στα πολύ αρχαία χρόνια ζούσε ο μυθικός Βορέας όπου σύμφωνα με την αρχαιοελληνική μυθιστορία «είχε όραση οξύτατη και μετακινιόνταν ανα τον πλανήτη με άγνωστα μεχρι σήμερα μεταφορικά μέσα ,ταχύτατα για εκείνη την πανάρχαια εποχή».Η λίμνη είναι μία όαση για τους ψαράδες και ένας μικρός παράδεισος για τους κυνηγούς αγριογούρουνων ή άλλων ζώων του δάσους. Στην βάση του φράγματος υπάρχει ένας αγωγός ύδατος που εκτοξεύει νερό για να τροφοδοτήσει το ποταμόρεμμα κι αυτό με την σειρά του τις αγροτικές καλλιέργειες ή τα κοπάδια της περιοχής.Η πίεση του νερού είναι τέτοια που εάν σε .. «ψεκάσει» δεν θα μείνει τίποτα όρθιο ούτε λιθάρι ...Στο βυθό της λίμνης υπάρχουν τα ερείπια του χωριού παπαδιά οι κάτοικοι του οποίου όταν κατασκευάσθηκε το φράγμα σκόρπισαν στα γύρω χωριά. Κάποτε εδώ ανηφορίζαν και οι σαρακατσαναίοι κτηνοτρόφοι όπου έστηναν τα καλύβια μαζί με όλα τα υπάρχοντα τους για να ξεκαλοκαιριάσουν τα κοπάδια τους στα δροσερά χορτολίβαδα του βουνού.. Ο παραλίμνιος δρόμος οδηγεί σε δάση σπάνιας ομορφιάς με αγριογούρουνα , αρκούδια, αλεπούδια, λύκους και καταλήγει στον παλαιό Άγιο Αθανάσιο Πέλλης όπου είναι το μοντέρνο χιονοδρομικό κέντρο στην άλλη πλαγια του βουνού Βόρρας αλλα και στην ορεινή κοινότητα της Κέλλης .Είναι μία υπέροχη διαδρομή για 4 επι 4 οχήματα αλλα και για εντούρο ή μοτο κρός μοτοσυκλέτα .

Τελευταίος προορισμός του οδοιπορικού ήταν το ερειπωμένο στρατιωτικό φυλάκιο , οι άδειες σκοπιές, τα άδεια κτήρια λίγα μέτρα μετά είναι τα ελληνοσκοπιανά σύνορα χωρίς αξιωματικούς και οπλίτες ..Εδώ απάνω στα ξεχασμένα αυτά βουνά, εδώ απάνω νιώθεις διπλά Έλληνας ..εδώ επάνω στα ξεχασμένα μας Ελληνικά βουνά ... είπα στον ευ-αγγελο από την Μελίτη.

Σαν τον βοριά άνεμο δέρναν τουτα τα βουνά οι θύελλες των Βαλκανίων ..βούλγαροι , σλάβοι, σέρβοι ...εδώ ανακαλύπτεις ιστορικές μάχες που έγιναν μέχρι πρίν μισό αιώνα..Εδω αιώνια πάλευαν οι θύελλες, οι βοριάδες με τα χιόνια και τους πάγους..μα ποτε δεν μπόρεσαν να γίνουν δικά τους ... εδώ κρύβονται οι ενοχές των ξενοκίνητων κ/σ μέχρι ένα συννεφιασμένο πρωινό της 10ης Φεβρουαρίου 1949 όπου τάγματα κομουνιστοσυμμορητων σέρβων και ξενοκίνητων κατέβαιναν προς τα στενά της Κέλλης όπου γνώρισαν από πρώτο χέρι την πανολεθρία ... Τούτες οι χαράδρες τουτα τα ξερολίθαρα κρύβουν καλά τα ξενοκίνητα ένοχα μυστικά προδοσίας τους ενάντια στο ελληνικό έθνος. Εδώ σε τούτες τις χαράδρες του όρους Βόρρας ...

Σήμερα η εγκατάλειψη η ερημιά η σιωπή φανερή μόνο στο θρόισμα των βελανιδιών με αποκορύφωμα εκείνα τα άδεια στρατιωτικά φυλάκια του βουνίσιου αυτού σημείου ..πρόσεχε λίγα βήματα παραπέρα και μπαίνεις στα σκοπιανά εδάφη ....μήν συνεχίζεις ..εδώ τελειώνει προσωρινά το οδοιπορικό ..εδώ που στο χάρτη τελειώνει η Ελλάδα ... μου είπε ο ευ-άγγελος από την Μελίτη.

Για την ολοκλήρωση του οδοιπορικού θα αναρτηθούν και σχετικές φωτογραφίες απο την περιοχή σήμερα μετά το απαραίτητο μη διαφημιστικό μουσικό διάλλειμα αφιερωμένο στην παρέα που κάμνουν συντροφιά στην μοναξιά μου ευ-άγγελε.....

Λάζος ο βουνίσιος